بلوغ جنسی مرحله ای از رشد انسان و مرحله ی ورود از کودکی به بزرگسالی است. زمانی که هورمون ها به یک مرحله ای از آمادگی می رسند، در مغز (ناحیه هیپوتالاموس و هیپوفیز) سیگنالی تولید می شود. این مناطق، تخمدان ها (در دختران) و بیضه ها (در پسران) را از طریق ناقل های عصبی تحریک می کنند تا هورمون های جنسی استروژن و تستوسترون ترشح شوند. این هورمون ها نیز باعث رشد و تکامل اندام های جنسی خارجی می شوند.
به موازات این تغییرات، غدد فوق کلیوی نیز هورمون های آندروژن تولید می کنند که در بروز موهای زاید زیر شکم و زیر بغل و همچنین تغییرات پوستی نقش دارند.
این تغییرات و رسیدن به مرحله ی بلوغ در پسرها معمولا و به طور طبیعی از 12 سالگی و در دخترها از 11 سالگی بروز می کند. اما زمانیکه علائم بلوغ زودتر از این سنین بروز کنند، صحبت از بلوغ زودرس به میان می آید که تبعات خود را دارد. در این مطلب قصد داریم در خصوص این پدیده، علل و عوامل و اثرات آن روی سلامتی بیشتر صحبت کنیم.
بلوغ زودرس به چه معناست؟
زمانی صبحت از بلوغ زودرس به میان می آید که مکانیسم
بلوغ پیش از سن طبیعی و نرمال آن کلید بخورد. به این معنی که علائم بلوغ در پسرها
قبل از 9 سالگی و در دخترها قبل از 8 سالگی بروز کند. در صورت بلوغ جنسی زودرس، ویژگی های
جنسی با سرعت بیش از حد طبیعی رشد کرده و دچار تحول می شود. معمولا بلوغ زودرس در
دخترها رواج بیشتری دارد، به طوری که قبل از سن 8 سالگی پستان ها شروع به رشد می
کنند.
علائم بلوغ زودرس در کودکان
در بلوغ زودرس معمولا رشد جسمی در ابتدا با سرعت بیشتری رخ می دهد و سپس زمانی که
علائم ظهور می کند متوقف می شود. در دخترها معمولا جوانه زدن زودهنگام پستان ها،
بروز زودهنگام موهای زاید ناحیه ی تناسلی و شروع اولین پریودهای ماهانه مشاهده می
شود. در پسرها نیز تغییراتی مانند حجیم شدن اندام های تناسلی، تغییر صدا، بروز
اولین نعوظ ها و غیره دیده می شود. بلوغ زودرس همچنین با تغییراتی در کیفیت پوست
(چرب تر شدن پوست)، تغییرات رفتاری مانند افزایش اشتها و تغییراتی در خلق و خوی بروز می کند.
برخی از علل بلوغ زودرس
بلوغ زودرس منشا هورمونی دارد. تحریکات زیاد هورمونی یا به یکباره از طریق مغز و
یا از طریق اندام های تناسلی دستور می گیرند. در دخترها بلوغ زودرس، معمولا بلوغ
ایدیوپاتیک (به معنی علت ناشناخته) محسوب می شود، چون هیچ دلیل روشنی برای آن
یافته نمی شود.
علاوه بر این امکان دارد بلوغ زودرس نتیجه برخی شرایط یا بیماری هایی مانند مننژیت، آنسفالیت (التهاب مغز)، آبسه ی مغزی، آسیب های تروماتیک مغزی ، هیدروسفالی، ناهنجاری، بیماری های عروقی، وجود بلوغ زودرس در خانواده باشد. تومورهای داخل جمجمه ای، تومور تخمدانی یا تومورهای موجود در بیضه ها نیز می توانند منشا تولید هورمون بیش از اندازه بوده و باعث افزایش احتمال بلوغ زودرس شوند.
اضافه وزن: اولین مظنون در دختران
امروزه در بین دختران، اضافه وزن را اولین عامل بروز بلوغ زودهنگام می دانند،
بخصوص اینکه از سن 3 تا 4 سالگی این اضافه وزن وجود داشته باشد. در بین کودکان،
اضافه وزن و چاقی معمولا به مصرف زیاد شیرینی جات مربوط می شود.
ادامه این مقاله در وبسایت نوآورد قابل مشاهده می باشد.
- ۹۴/۱۱/۱۰